เป็นเจ้าเมืองพิชัย

                        ส่วนพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จโดยทางเรือมีพระยาสีหราชเดโช (จ้อย หรือ ทองดี ฟันขาว)  ตำแหน่งทหารเอกราชองครักษ์ตามเสด็จในเรือพระที่นั่งด้วย

                        ฝ่ายเจ้าพระฝางเมื่อได้ทราบว่าพระเจ้าตากสินมหาราชยกทัพมาทั้งทัพบกทัพเรือเป็นจำนวนมากมายเช่นนั้นก็ตกใจ  และในเวลานั้นหลวงโกษา (ยัง) เจ้าเมืองพิจิตรคนสนิทของเจ้าพระยาพิษณุโลกได้มาเป็นคนของเจ้าพระฝางแล้ว  เจ้าพระฝางได้สั่งให้หลวงโกษา (ยัง) ยกทัพไปตั้งรับป้องกันไว้ที่พิษณุโลก  เมื่อทัพธนบุรีมาถึงพิษณุโลก  พระองค์ตรัสรับสั่งให้พระยาสีหราชเดโชเข้าโจมตีทันที  ส่วนพระองค์ก็เข้าโจมตีอีกด้านหนึ่ง  ด้วยอาวุธปืนที่มีอานุภาพของฝ่ายธนบุรีมีมากกว่าฝ่ายตรงข้ามมาก  ในที่สุดฝ่ายธนบุรีก็เข้าเมืองพิษณุโลกได้  หลวงโกษา (ยัง) ได้พาทหารหนีไปตั้งรับที่ใหม่  คือ  บริเวณบ้านปากโคกใกล้ ๆ กับเมืองนั่นเอง  แต่ทหารฝ่ายเจ้าพระฝางเสียกำลังใจเสียขวัญมาก  จึงพากันหลบหนีแตกฉานซ่านเซ็นไป  หลวงโกษา (ยัง) เห็นท่าจะไม่ได้การ  จึงทิ้งที่มั่นบ้านปากโคกหนีกลับเข้าเมืองสวางคบุรี  หรือเมืองฝาง  พระเจ้าตากสินมหาราชจึงยึดเมืองพิษณุโลกได้ทั้งหมด

                        ทรงประทับอยู่พิษณุโลก ๙ วัน  กองทัพพระยายมราช (บุญมา) ก็ยกเข้าทัน  ต่อมาอีก ๒ วัน  กองทัพของพระยาพิชัยราชาก็ยกมาถึงพิษณุโลก  พระองค์ได้จัดเลี้ยงกองทัพอย่างเอิกเกริก  เพื่อให้กำลังใจแก่ทหารหาญ  สาเหตุที่ทัพบกช้าไปก็เพราะเป็นฤดูฝนการเดินทางจึงลำบาก

                        พระเจ้าตากสินมหาราช  ไม่ทรงปรารถนาที่จะรบกับเจ้าพระฝางเพราะเป็นคนไทยด้วยกัน  และบรรดาบุคคลสำคัญในก๊กเจ้าพระฝางส่วนมากก็อยู่ในสมณเพศ  เช่น  พระครูศิริมานนท์  พระครูเพชรรัตน์  พระอาจารย์จันทร์  พระอาจารย์ทอง  พระอาจารย์เกิด  เป็นต้น  ได้พยายามเกลี้ยกล่อมให้ยอมอ่อนน้อม  แต่ทางฝ่างเจ้าพระฝางไม่ยินยอมพระเจ้าตากสินจึงตรัสสั่งให้กองทัพพระยายมราช (บุญมา)  และพระยาพิชัยราชาเข้าล้อมเมืองสวางคบุรีไว้

                        ในเวลานั้นเมืองสวางคบุรีหรือเมืองฝาง  กำแพงเมืองใช้ขอนไม้ขนาดใหญ่ปักเป็นเนียดแล้วถมดินเป็นเชิงเทินยากแก่การโจมตีมาก  เจ้าพระฝางได้ส่งกองทัพออกมารบนอกค่ายหลายครั้ง  แต่ต้องประสบความปราชัยทุกครั้ง  ผู้คนพลเมืองภายในเมืองจึงหมดกำลังใจ เสียขวัญ  เมื่อเห็นทหารฝ่ายธนบุรีจำนวนมากมายล้อมเมืองเอาไว้  เจ้าพระฝางพยายามปลุกปลอบขวัญชาวบ้านให้เข้มแข็ง  แต่ก็ไร้ผล  เพราะชาวเมืองได้ท้อถอยและรู้สึกเกรงกลัวทัพฝ่ายธนบุรีมากยิ่งขื้น                         เจ้าพระฝางเห็นการรบพุ่งซึ่งฝ่ายตนเสียเปรียบฝ่ายตรงข้ามอยู่ตลอดเวลาจึงไม่ให้ทหารออกรบคงให้ตั้งมั่นอยู่แต่ภายในเมือง  และบังเอิญในเวลานั้นช้างของเจ้าพระฝางเกิดตกลูกเป็นช้างพังเผือก  เจ้าพระฝางซึ่งรอบรู้ในทางไสยศาสตร์มากยิ่งตกใจมากยิ่งขึ้นได้คิดเห็นว่าการที่ช้างเผือกเกิดขึ้นในเวลาที่มีข้าศึกติดบ้านเมืองเช่นนี้  หาใช่บุญวาสนาของตนไม่  หากเป็นบุญบารมีของฝ่ายผู้มาทำศึกด้วย  ทำให้เจ้าพระฝางเกิดความท้อแท้ใจเป็นอย่างยิ่งได้สู้อุตส่าห์พยายามให้ชาวเมืองออกสู้รบอีก ๓ ครั้ง  และแล้วตัวท่านเองก็ได้ตัดสินใจนำสมัครพรรคพวกตีฝ่าวงล้อมหนีออกจากเมืองในเวลากลางคืน  ได้นำเอาช้างเผือกไปด้วย  และในคืนนั้นพระยายมราช (บุญมา) และพระยาพิชัยราชาก็เข้าเมืองได้  และยึดเมืองฝางไว้ในอำนาจ  พระยาพิชัยราชาได้อยู่รักษาเมือง  ส่วน

                        ส่วนพระยายมราช (บุญมา) ออกติดตามเจ้าพระฝางไปทางเหนือไม่พบร่องรอยแต่อย่างใด  คงได้แต่ช้างเผือกของเจ้าพระฝาง  จึงนำเข้าทูลถวายพระเจ้าตากสินมหาราช

                        ๔. เป็นเจ้าเมืองพิชัย  เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชปราบก๊กเจ้าพระฝางได้แล้ว  ก็ได้ทรงปูนบำเหน็จความชอบให้ทะแกล้วทหารของพระองค์ให้ทั่วถึงกัน  เช่น  ทรงแต่งตั้งให้พระยายมราช (บุญมา) เป็น  “เจ้าพระยาสุรสีห์พิษณุวาธิราช”  ครองเมืองพิษณุโลก  ให้พระยาพิชัยราชา เป็น  “พระยาสวรรคโลก”  ครองเมืองสวรรคโลก  ให้พระท้ายน้ำ เป็น  “พระยาสุโขทัย”  ครองเมืองสุโขทัย  เป็นต้น

                        ส่วนนายทหารเอกราชองครักษ์ของพระองค์ท่าน คือ พระยาสีหราชเดโช (จ้อย หรือทองดี  ฟันขาว) นั้น  ได้โปรดเกล้าฯ  บำเหน็จความชอบให้เป็น  “พระยาพิชัย)  ปกครองเมืองพิชัยอันเป็นบ้านเกิดเมืองนอนแต่เยาว์วัยมาแล้ว  ให้มีอำนาจประหารชีวิตผู้กระทำผิดได้เพราะเมืองพิชัยเป็นเมืองหน้าด่าน  ต้องให้มีการบังคับบัญชาอย่างเฉียบขาด  ในยามที่มีข้าศึกมารุกราน  ซึ่งในเวลานั้นพม่ากำลังรบกวนไทยมากเข้าครองอยู่ทั่วลานนาไทย

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21